Op hoop van zegen | Heijermans

spel van de zee in vier bedrijven

Herman Heijermans gaf zijn beroemdste toneelstuk Op Hoop van Zegen als ondertitel 'Een spel van zee'. Hij dacht dit werk een plaats toe in een reeks toneelschetsen die samen een genadeloze analyse dienden te geven van het sociale onrecht in de samenleving van zijn tijd. Daarnaast introduceerde Heijermans met Op Hoop van Zegen de nieuwe toneelvorm van het 'statische drama' waarmee Tsjechov tegelijkertijd in Rusland experimenteerde. Het succes was overweldigend; Esther de Boer-van Rijk bleef haar leven lang - meer dan 1200 keer - de rol van Kniertje spelen...

NBD|Biblion recensie:

In de serie Alfa, literaire teksten uit de Nederlanden, verscheen 'Op hoog van zegen' met inleiding en aantekeningen van Hans van den Bergh, hoogleraar Nederlandse Letterkunde. Deze bespreekt de eerste voorstelling, de reacties daarop van de kant van de kritiek, en de plaats van het negentiende-eeuwse toneel. Heyermans schreef tegenover het romantisch idealisme van zijn tijd, in een totaal andere dramavorm, die in 'Op hoog van zegen' een hoogtepunt vormde. Van den Bergh wijdt dan vooral aandacht aan de vraag in hoeverre het werk van Heyermans gerekend moet worden tot het naturalisme. Naast de verwantschap met het werk van de naturalisten noemt hij de determinatie-ten-goede, de wetmatigheid van het 'rijzende leven' en de rooskleurige toekomstverwachting van het historisch materialisme, zoals dat door Heyermans op zijn manier werd aangehangen. Dit alles in de vorm van het uit het buitenland geïntroduceerde 'statisch drama'.