Andromache | Jean Racine

vertaling Herman Altena

Over Jean Racine en de Andromaque

Van Jean Racine (1639-1699) zijn twaalf toneelstukken overgeleverd, waarvan de Andromaque uit 1667 een van de meest succesvolle was. Het is een tragedie vol hevige emoties. Racine laat zijn personages een wrede psychologische oorlog uitvechten waarbij diepe passie en bittere haat elkaar in hoog tempo opvolgen. Geluk is in deze wereld fundamenteel onbereikbaar.

Over deze uitgave

De uitgave bevat naast de vertaalde tekst van de Andromaque ook de vertaling van Racines op-dracht aan Henriëtta van Engeland. Zij was de vrouw van Filips I, de enige broer van Lodewijk XIV, en gold als de absolute autoriteit aan het hof op het gebied van kunst en cultuur. Zij had de totstandkoming van Racines tragedie op de voet gevolgd.

Ook de voorwoorden die Racine schreef bij de edities van zijn tragedie uit 1668, 1673 en 1678 zijn in deze uitgave opgenomen. Daarin belicht hij zijn inspiratiebronnen en beantwoordt hij de kritiek die zijn tragedie te verduren kreeg in het levendige culturele debat van zijn tijd. In de inleiding bij zijn vertaling schetst Herman Altena Racines positie in dit debat.

Over de vertaling

In Racines tragedie is taal een van de belangrijkste wapens waarover de personages – en dus ook de acteurs – beschikken. Naast woordbetekenis zijn woordvolgorde, woordherhaling en ritme daarin cruciale elementen. Herman Altena tracht die in zijn vertaling zo veel mogelijk recht te doen, zonder in te gaan tegen de natuurlijke gang van de taal.

Racine schreef Andromaque in berijmde alexandrijnen. Zij vormen de cadans waarop de zin-nen – en in het verlengde daarvan de emoties van zijn personages – voortdrijven. Omdat rijm te grote offers vergde op het gebied van woordvolgorde en woordbetekenis, is het in deze vertaling losgelaten. De cadans van de alexandrijnen daarentegen is (met een zekere vrijheid) in stand gehouden.

Over Herman Altena

Herman Altena studeerde Klassieke Talen en Theaterwetenschap aan de Universiteit van Am-sterdam. Hij vertaalde een groot aantal Griekse tragedies voor Theatergroep Hollandia, ZT Hol-landia, De Veenfabriek en NT Gent | Toneelgroep Amsterdam. Hij werkte met regisseurs als Paul Koek, Johan Simons en Piet Arfeuille. Voor De Veenfabriek en Asko|Schönberg schreef hij in 2013 de tragedie Hyllos. In 2015 werkte hij voor het eerst samen met Olivier Diepen¬horst, toen deze zijn vertaling van Euripides’ Smekelingen regisseerde bij Toneelschuur Producties.