Mefisto for ever | Tom Lanoye

De roman Mephisto. Roman einer Karriere (1936) van Klaus Mann baseerde zich op het leven van Gustav Gründgens – Manns voormalige zwager en cabaretkompaan, tevens een succesvol toneelspeler in het Duitsland van de jaren dertig. Een van Gründgens glansrollen was Mephisto, de duivel in Goethes Faust. Als de nazi´s aan de macht komen, staat de steracteur voor de verscheurende keuze: emigreren of niet? In tegenstelling tot de familie Mann blijft hij. Hij wordt al snel de directeur van het grootste staatstheater en zelfs een graag geziene gast in de hoogste kringen van het Derde Rijk. Acteren is immers zijn passie, en de kunst is hem heilig, boven alles….Maar ten koste waarvan?

NBD|Biblion recensie:

In deze vrije toneelbewerking van de roman 'Mephisto' van Klaus Mann blijft Tom Lanoye in de rode draad wel bij de verhaallijn van het origineel -een acteur conformeert zich op opportunistische wijze aan het nazi-schrikbewind om zo te kunnen blijven toneelspelen-, maar hij voegt ook veel nieuwe elementen toe. Zo reiken enerzijds bepaalde passages tot in het heden (racisme, Vlaams Belang), anderzijds geven de vele fragmenten uit overbekende stukken (Griekse klassieken, Shakespeare, Tsjechov) een soort "eeuwigheidswaarde" aan het thema van Het Kwaad, het verraad, de lafheid, het zielige ego van narcistische, op roem of macht beluste personages. Het documentaire en aanklagende karakter van de roman wordt op deze manier uitgebreid tot een vraagstuk "van alle tijden". En dat is wat de grote klassieke drama's ook doen: het lot van een mens uitvergroten tot het Noodlot dat ons allen aangaat. In die zin is dit groots toneel, sterk gecomponeerd in woord en beeld, krachtig van emotie zonder valse pathos, "polyfoon" (soms ook letterlijk), maar glashelder. Absoluut een van de topstukken van 2006.